Om alle taken goed te kunnen doen heeft de gemeenteraad een aantal instrumenten.

De gemeenteraad heeft het recht van:

  • initiatief (raadsleden kunnen een eigen plan inbrengen in de raad)
  • een motie indienen (raadsleden vragen het college van burgemeester en wethouders om een bepaald plan uit te voeren of zij vertellen in een korte verklaring wat zij van een bepaald onderwerp vinden)
  • amendement (raadsleden kunnen vragen om veranderingen in raadsbesluiten)
  • informatie (raadsleden kunnen mondelinge en schriftelijke vragen stellen aan de burgemeester of de wethouders)
  • interpellatie (raadsleden kunnen vragen voor een debat met een lid van het college van burgemeester en wethouders waarin hij/zij bijvoorbeeld moet verantwoorden hoe het gaat met de uitvoering van een bepaald plan
  • onderzoek (raadsleden kunnen onderzoek doen naar een bepaald onderwerp, door bijvoorbeeld een deskundige in te huren. Raadsleden krijgen ook hulp van de rekenkamer die onderzoekt of het gemeentelijk geld goed besteed is)