3.2.1 Panorama Krayenhoff II ontwerp Linieperspectief (2004)
Het gebied van de Nieuwe Hollandse Waterlinie (NHW) strekt zich uit over vijf provincies. Gelet op dit grensoverschrijdende karakter is in 2004 een overkoepelende visie opgesteld, te weten het Linieperspectief Panorama Krayenhoff. De visie heeft als doel de betekenis van de Hollandse Waterlinie te versterken en te behouden.
Dienst Landelijk Gebied heeft een uitvoerende taak en adviseert en ondersteunt verschillende partijen die de waterlinie een nieuwe plek in het landschap willen geven. De visie biedt namelijk geen inzicht in de investeringen die nodig zijn om deze ambities te realiseren. DLG heeft het linieperspectief 'vertaald' door de ambities ruimtelijk aan te wijzen, te kwantificeren en op basis van standaardeenheidsprijzen in geld uit te drukken.
De NHW loopt direct langs het plangebied. Het plangebied deed dienst als inundatiegebied. De onder water te zetten gebieden sluiten in het noordelijke deel aan op de Stelling van Amsterdam, de kringstelling rond de hoofdstad. Het te ontwikkelen gebied ligt aan de uiterste rand van het inundatiegebied. In het plangebied zijn geen voormalige verdedigingsgebouwen gelegen.
De voormalige inundatievelden zijn in de ruimtelijke contour van het linieperspectief opgenomen als 'open velden'. Het belang van de open velden ligt vooral in de herkenbaarheid van de Waterlinie in het landschap te versterken. De velden dienen open te worden gehouden. De mate van openheid is afhankelijk van de mate van verdichting aan de westzijde van de hoofdverdedigingslijn. Ten aanzien van bebouwing in de open velden wordt gesteld, dat incidentele nieuwbouw in dorpskernen voort moet bouwen op de historische dorpsstructuur. In het onderhavige geval worden de ontwikkelingen gerealiseerd binnen de rode contour van de kern Nederhorst den Berg en is aangesloten bij de historische dorpstructuur. Daarbij gaat het grotendeels om de herontwikkeling van de reeds aanwezig sportvoorzieningen, welke de openheid van het landschap versterken.
Gelet op de ligging dient de beoogde ontwikkeling in overeenstemming te zijn met het voorgenomen ontwikkelingsprogramma van de NHW. Het ontwikkelingsprogramma behelst het herstel van de eenheid van de NHW. In het programma zijn maatregelen opgenomen. De maatregelen worden middels zeven projectenveloppen op een operationeel niveau gebracht. Onderhavig plangebied maakt onderdeel uit van de projectenvelop 'Vechtstreek Zuid'.
Het plangebied is gelegen in het noorden van Vechtstreek Zuid. Het ecohydrologisch evenwicht is delicaat en maatregelen om tot een stabielere waterbeheersing te komen zijn gewenst. Door de landschappelijke en toeristisch-recreatieve aantrekkelijkheid van het gebied, is de gebruiksdruk hoog. De streek langs de Vecht is van oudsher opgezet met ruime groene woonvormen. De bestemmingen zijn overwegend ecologisch met een rijk vogelbestand. Het gebied kent grote wateren en bezit een aantal grote forten die worden omringd door water.
Gelet op de hoge waarden van de streek, is het inrichtingsprogramma van de projectenvelop terughoudend en bouwt het voort op de kenmerken die het gebied typeren, te weten:
- Landschappelijke en recreatieve articulatie van de hoofdverdedigingslijn;
- Forten als recreatieve en ecologische pleisterplaatsen;
- Ecologische en recreatieve verbinding langs de Vecht;
- Onderzoeken van de verdichtingsopgave tussen Vecht en Amsterdam-Rijnkanaal;
- Ontwikkeling van het arrangement 'Ontdekkingstocht';
- Haalbaarheid beschermd gezicht 'Vecht'.
Conclusie
Gelet op de ligging dient de ontwikkeling van het project Overmeer-Zuid in overeenstemming te zijn met de uitgangspunten van het linieperspectief. De voorgenomen ontwikkelingslocatie maakt onderdeel uit van de rode contour van de kern Nederhorst den Berg. De ontwikkeling sluit aan bij de historische structuur. Daarbij zijn in het gebied reeds een aantal sportfuncties aanwezig. De sportfuncties blijven in het gebied aanwezig en dragen bij aan het behouden van het open karakter. Het plangebied is gelegen binnen de projectenvelop Vechtstreek Zuid. De ontwikkeling heeft geen negatieve invloed op de uitgangspunten van het inrichtingsprogramma van de projectenvelop. Onderhavig plan is in overeenstemming met het ontwerp Linieperspectief Panorama Krayenhoff II.
3.2.2 Belvedèrestudie 'Bouwen aan de Vecht'
In juli 2002 is de studie 'Bouwen aan de Vecht' afgerond. Het betreft een planningsinstrument zonder wettelijke status. Aanleiding voor het opstellen van de studie, is de studie naar 'behoud door ontwikkeling'. De studie weerlegt de bouwmogelijkheden vanuit het aspect beeldkwaliteit.
Het plan wordt door de gemeente en andere betrokken gebruikt als leidraad bij het toetsen van ontwikkelingen rondom de Vecht.
Het uitgangspunt is een landschap ontwikkelen met kwaliteit. Hierbij wordt ingezet op de strategie van 'behoud door ontwikkeling'. Dit houdt in om met specifiek bouwen 'nieuwe cultuurhistorie' te ontwikkelen.
Hiertoe zijn de elementen van het Vechtlandschap en de structuur van het landschap geanalyseerd. De storende elementen en structuren zijn benoemd en dienen niet verder ontwikkeld of actief verwijderd te worden. Door de introductie van nieuwe passende elementen en structuren wordt brede landschapsontwikkeling mogelijk.
De noodzaak van de studie ligt hem in het feit dat de woonvormen langs de Vecht het beeld en de sfeer bepalen. Van oudsher zijn er langs de Vecht verschillende woonvormen aanwezig. Het water werkt als een magneet voor woonontwikkeling en dat heeft geresulteerd in luxe villa's, oude boerderijen, grote landgoederen en rijke beplanting. Ook tegenwoordig worden er nog regelmatig nieuwe woningen gebouwd.
Deze nieuwbouw is niet altijd door iedereen gewenst om verschillende redenen, te weten:
- de nieuwbouw tast het karakter van de rivier aan;
- de cultuurhistorische kwaliteiten gaan verloren;
- nieuwe woonwijken bederven het afwisselende Vechtbeeld;
- dikke villa's persen zich tussen de landgoederen;
- boerderijen en woonboten bezetten de oevers en ontrekken het zicht op de rivier.
Het onderhavige plan is een voorbeeld van ontwikkeling van woningbouw, dat getoetst dient te worden aan de studie 'Bouwen aan de Vecht'. De locatie is direct gelegen aan de Vechtdijk. Bij de ontwikkeling dient aandacht te zijn voor het uitgangspunt van de studie. Brede landschapsontwikkeling, zoals in onderhavig plan, is mogelijk mits er sprake is van passende elementen en structuren. In het kader van de realisatie van het project Overmeer-Zuid is voldoende rekening gehouden met de cultuurhistorische kwaliteiten van het gebied. Door middel van het positioneren van de bebouwing en de afwisseling op het gebied van architectuur en bouwstijl, wordt het karakter van de rivier en het afwisselende Vechtbeeld niet aangetast. Verwezen wordt naar het stedenbouwkundig plan en het beeldkwaliteitplan. In deze stukken wordt onderbouwd op welke wijze er rekening gehouden wordt met de uitgangspunten uit de studie 'Bouwen aan de Vecht'.
Conclusie
De studie 'Bouwen aan de Vecht' dient als leidraad bij het toetsen van ontwikkelingen rondom de Vecht. Onderhavig plan is in overeenstemming met de uitgangspunten zoals worden gesteld in de studie. Verwezen wordt naar de paragrafen 2.3 en 2.4. In deze paragrafen worden het stedenbouwkundig plan en het beeldkwaliteitplan toegelicht.